Expo: Immersion #Collection(s)#Seneffe

Het Kasteel van Seneffe, één van de musea die stukken uit onze collectie in langdurige bruikleen heeft genomen, heeft onlangs een nieuwe tijdelijke tentoonstelling geopend. Thema: het ontstaan van hun collectie en wie daar aan bijgedragen heeft. De Nationale Loterij wordt ‘vertegenwoordigd’ door twee objecten: ons mooiste speeltafeltje en het inzetbord van de Gioco del Biribissi.

Het spel Biribissi zou in de 17de eeuw in Genua zijn ontstaan. In Spanje werd het spel birbis genoemd en in Frankrijk kende men het spel onder de benaming biribi. De Italiaanse versie bestond eerst uit 42 vakjes, vervolgens uit 36, wat het geval is bij ons exemplaar. De Franse variant bestond uit 64 of 70 vakken. Het spelmechanisme is vrij eenvoudig: op een bord plaatsten de spelers hun inzet op een of meer nummers naar keuze. Zoals bij de hedendaagse roulette waren er inzetten mogelijk op twee nummers, vier nummers, op een kolom, een rij of een diagonaal. Verder waren er de thema’s (vruchten, blazoenen, …) die vanaf de 18de eeuw opdoken en fraaie geïllustreerde composities vormden. De kansgenerator was ook heel eenvoudig. Er werd gebruik gemaakt van kleine genummerde briefjes, evenveel als er vlakken op het bord waren. Ze werden opgerold en in een zak gestoken, waaruit de operator ze blind trok. Frauduleuze handelingen waren evenwel niet uit te sluiten. Daarom werden de briefjes in opengewerkte houten buisjes of olives gestoken. Boven de opening van de zak werd een ivoren koepel geplaatst, met een fraai uitgewerkte opening waardoor de operator een olive naar buiten liet komen. De speler die het getrokken nummer had gekozen, was de winnaar.

Volgend jaar hoopt het kasteel zijn nieuwe permanente tentoonstelling te openen. Een aantal van onze stukken, zoals de Venetiaanse speeltafel van eind 18de eeuw, kunnen vanaf dan door het grote publiek worden bewonderd. Wordt dus vervolgd …

Bibliografie: Thierry Depaulis, Les origines de la roulette, in Homo Ludens, Der spielende Mensch, III, 1993, p. 115-117.

Praktische info :
Kasteel van Seneffe : Immersion#Collection (s)#Seneffe, 03/04/2021 – 22/02/2022
https://chateaudeseneffe.be/nl/tentoonstellingen/immersion-collections-s...